Cevap: Kitab’ul-Aslin’in ravisi olan Ebu Süleyman El-Cüzecani (ö.2..?), İmamı Muhammed (Allah ona rahmet esin)’e; kişi kendinin artığıyla abdest alıp namaz kılabilir mi, diye sorduğunda şu cevabı almıştır: Başka suyla abdest alması bana daha sevimlidir. Buna rağmen bu suyla abdest alır namaz kılarsa caiz olur.
İmamı Muhammed (Allah ona rahmet esin) el-Camiu’s Sağiri’nde kendi artığıyla abdest almayı mekruh görmüştür.
Alauddin es-Semerkandi (ö.538), Tehtefu’l-Fukaha adlı eserinde; yılan, akrep, fare emsali canlıların artıklarını beyan sadedinde Cami’us-Sağir’in rivayetine göre kedi artığının da mekruh olduğunu söylemiş ve kerahatin tenzihi veya tahrimi olduğuna dair bir yorum yapmamıştır. Devamla Semrkandi; meselenin el-Asl’da ”başka suyla abdest alması daha hoştur” şeklinde izah edildiğini, kerahatten ise bahsetmediğini naklettikten sonra, Ebu Yusuf (Allah ona rahmet esin)’tan gelen bir rivayete göre ise mekruh olduğunu söylemiştir.
Bütün bunlar kedi artığının kullanılmasının mekruh olduğunu gösterir. Bu kerahetin, tahrimi veya tenzihi olması ise Alimler arasında ihtilaflıdır.
İbn Nuceym (ö.970) el-Bahru-r-Raik isimli eserinde bu ihtilafı şu şekilde nakleder: İmam et-Tahavi ve onun görüşünde olan Alimlere göre; kedi artığının kullanılması tahrimen mekruhtur. Zira kedinin eti necistir. Neces etten doğan salya da haliyle necis olacağından, salyanın değdiği artık da necis olacaktır.
Ancak kedi, devamlı insanlarla birlikte yaşayıp adeta aile efradından olması insanların kullandığı kap-çanağa ilişmesi, artığının kullanılmasına dair zarureti doğurmuştur.
İmam Kerhi (ö.340) ve onun görüşünde olan Alimlere göre ise; kedi artığının kullanılması tenzihen mekruhtur. Zira kedi neces değildir.
Peygamber efendimiz )Sellellahu aleyhi ve selem) kedi artığıyla ilgili şöyle buyuruyor:
”Kedi necis değildir. Zira o insanların yanına çok girip çıkan hayvanlardandır- çok dolaşanlardandır.”
Kedinin artığının İmam Kerhi ve onun görüşünde olan Alimlere göre mekruh olması, fare emsali neces şeyleri yemekten kaçınmasından dolayıdır.
İbn Nuceym (ö.970) el-Kenz Haşiyesinde İmam Kerhi’nin bu görüşünün, Kitabu’l-Asl‘ın ifadesine uygun olduğunu, dolayısıyla en sahih görüş budur şeklinde açık beyanda bulunan Alimlerin sözünü naklettikten sonra şöyle der: Faka İmam Muhammed (Allah ona rahmet esin)’in Cami-us-Sağir‘inde, kedi artığının mekruh olduğunu mutlak ifade etmesi, bu kerahetin tahrimi olduğunu gösterir. Zira Hanefi mezhebinde kayıtlanmayan kerahet, kerahet-i tahrimdir. Yani harama yakın mekruhtur.
Ezcümle: Zahiru’r-Rivaye‘de bulunan iki farklı ifadeye binaen Alimler, kedi artığına verilecek kerahet hükmünün tahrimi yada tenzihi olduğunda ihtilaf etmişlerdir. Elbette bu ihtilaftan kaçıp ihtiyatı tercih etmek en uygun olanıdır.
Şunu da ifade etmek gerekir ki, yukarıdaki ihtilaf, kedinin fareyi henüz yediğinin bilinmemesi durumundadır. Şayet kedi fare yedikten hemen sonra su içecek olsa, geriye bıraktığı artık ittifakla pistir. Ancak belli bir müddet bekledikten sonraki artıkları Ebu Hanife (Allah ona rahmet esin)’ye göre necis kabul edilmez. İmam Ebu Yusu ve İmam Muhammed (Allah ona rahmet esin)’e göre ise necis kabul edilir. Bu ihtilaf, şarap içen kimsenin belli bir müddet bekledikten sonraki artığı hakkındaki ihtilafla aynıdır. Bu konuyu, ”içki içen kimsenin artığı nesic midir” sualinin cevabında sitemizde zikredilecektir.
Temiz su bulunduğu halde kedi artığı gibi mekruh artıkla abdest almak doğru değildir. Bununla beraber kişi böyle bir suyla abdest alsa kerahetle caizdir. Temiz su bulamayan bir kimsenin böyle bir suyla abdest alması mekruh değildir.
